Impactbrief #12: Zo houd je als maatschappelijke organisatie je boodschap scherp en geloofwaardig
Een educatief filmpje over klimaatverandering, speciaal voor kinderen. Dat zou toch een onschuldig en waardevol initiatief moeten zijn. Na ophef in de media en op sociale platforms werd het filmpje teruggetrokken. De organisatie gaf toe: “We hebben het onvoldoende gecontroleerd.”
Tijdens de Kinderklimaattop, onderdeel van het Nationaal Burgerberaad Klimaat, kregen kinderen een video te zien met alarmerende uitspraken: de aarde zou onleefbaar worden, de zeespiegel bijna twee meter stijgen, en zelfs het smelten van de Noordpool zou direct tot overstromingen leiden. Maar de feiten klopten niet. De toon voelde activistisch. En de boodschap riep vooral weerstand op.
Na ophef in de media en op sociale platforms werd het filmpje teruggetrokken. De organisatie gaf toe: “We hebben het onvoldoende gecontroleerd.” Wat begon als een goedbedoeld educatief moment, werd uiteindelijk voer voor kritiek. En juist dat maakt dit voorbeeld zo interessant: het laat zien hoe makkelijk een boodschap zijn doel voorbij kan schieten, zelfs als die boodschap inhoudelijk belangrijk is en oprecht bedoeld.
Hoe houd je als maatschappelijke organisatie je boodschap scherp én geloofwaardig? Die vraag staat deze week centraal.
Wanneer missie schuurt met geloofwaardigheid
De intentie was helder: jonge mensen betrekken bij een urgent maatschappelijk vraagstuk. Maar de uitwerking riep vooral vragen op.
Wat ging er mis?
- Foutieve informatie, zoals het idee dat smeltend Noordpoolijs de zeespiegel verhoogt
- Overdrijvingen, zoals een zeespiegelstijging van 1,9m (tegen 0,44–0,76m volgens IPCC)
- Verzonnen krantenkoppen
- Dramatische uitspraken zonder nuance
Een goedbedoelde boodschap veranderde in een misser, en dat raakt aan de kern van geloofwaardige communicatie.
Wat kunnen we hier van leren?
- Geloofwaardigheid gaat boven urgentie
Hoe belangrijk je boodschap ook is: als de feiten niet kloppen, verlies je je publiek – én het momentum.
- Onderwijs vraagt zorgvuldigheid, geen versimpeling
Kinderen en jongeren kun je veel uitleggen. Maar dat vraagt om eerlijkheid, niet om overdrijving.
- Verbinding ontstaat door gelijkwaardigheid
Verhalen die mensen serieus nemen, overtuigen meer dan verhalen die mensen willen overtuigen.
Vijf communicatie-inzichten voor maatschappelijke organisatie
• Check feiten dubbel – zeker bij jongerencommunicatie
• Stem toon, taal en vorm af op je rol en context
• Benoem wie je bent en waarom je dit vertelt
• Maak onderscheid tussen informeren en activeren
• Voorkom dat idealistisch enthousiasme een eigen waarheid wordt
Drie leestips: wanneer goedbedoelde ideeën misgaan
5WPR – When Good Intentions Fail: Analyzing Nonprofit Publicity Campaigns
Analyse van campagnes zoals Kony2012 en Pepsi’s ‘Live for Now’, waarin de urgentie de boodschap ondermijnde.
Lees het artikel
Bloomerang – Rethinking Awareness Campaigns to Magnify Your Nonprofit’s Reach
Waarom campagnes die op bewustwording mikken soms averechts werken, en hoe je met inhoudelijk sterke verhalen wél verbindt.
Lees het artikel
Volkskrant – Burgerberaad corrigeert klimaatfilmpje voor kinderen
Een reconstructie van het bewuste filmpje: waar het misging, hoe de organisatie reageerde, en wat dat zegt over geloofwaardige burgerparticipatie.
Lees het artikel
